İslam əxlaqında danlamaq dilin zərəridir

İslam əxlaqında danlamaq dilin zərəridir

23 Sentyabr 2024 - 15:41

165

İnsan din qardaşının başına bir müsibət gəldiyini biləndə sevincini dilə gətirib şadlansa, danlamaq xəstəliyinə düçar olar.

Dilin ən mühüm zərərlərindən biri də danlamaqdır. Əxlaq alimlərinin fikrincə, danlamaq, başqalarının iztirabları qarşısında xoşbəxtliyin ifadəsidir. İnsan din qardaşının başına bir müsibət gəldiyini bildikdə, sevincini dilə gətirib şadlansa, qınamaq xəstəliyinə düçar olar. Əlbəttə ki, məzəmmət və qınaq müsibətə düçar olmuş şəxsin rəftarına ziddir, o mənada ki, qarşı tərəfin başına gələn müsibətdən şikayət edən şəxs müsibəti həmin rəftarın nəticəsi kimi görür və bunu dillə ifadə edə bilər.
Məzəmmət etmək özünü iki şəkildə göstərir. Məzəmmət emək bəzən daxili, bəzən də xarici və ya cari olur. Daxili qürur o zaman yaranır ki, insan öz daxilində başqalarının bədbəxtliyinə sevinir, amma xoşbəxtliyini ortaya qoymur. İndiki (xarici) qürur isə o zaman baş verir ki, insan başqalarının başına gələn müsibətdən şad olub, bu müsibəti müsibətə düçar olmuş şəxsin rəftarını məzəmmət etmə tərzi ilə təqdim edir.
Zərər çəkmiş şəxsin davranışı baxımından məzəmmət etməyi həmçinin iki növə bölmək olar. Məzəmmət etmək bəzən bəyənilən rəftarın və bəzən də bəyənilməyən rəftarın qarşısında olur. Daha aydın desək, bəzən müsibətə düçar olan adamın davranışı çirkin olmur, sadəcə olaraq məzəmmət edənə yanlış görünür və onun məqsədlərinə uyğun gəlmir.
Başqasının başına gələn bir müsibətə sevinmək ağıl və şəriətin pislədiyi işlərdəndir. İctimai mahiyyətinə görə insan ağıl və fitrəti, insanlara qarşı dözümlü olmağı xoşlayır, insanlıq isə dərdləri bölüşməklə uyğun gəlir. Əlbəttə ki, başqalarına məhəbbət bəslənmək, onların acınacaqlı vəziyyətindən şad olmaqla bir araya sığmır. Ona görə də insanın pak fitrəti başqalarının bədbəxtliyindən, kədərindən sevincli olmağı sevmir, onu günahlandırır. Məsum imamlar (ə) bu davranışı bir çox sözlərlə pisləmiş və qadağan etmişlər. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Qardaşını məzəmmət etmə; çünki Allah ona rəhm edər və sizi mübtəla edər.
Məzəmmət etmək qəzəb gücünün cilovunun qırılmasından irəli gəlir. Qəzəbin daxili qüvvəsi ağlın nəzarətindən çıxdıqda, pisliklər əmələ gətirir, bəziləri pis davranışınızın səbəbi ola bilər. Bu amillərə düşmənçilik, qəzəb və paxıllıq daxildir. Başqalarını danlamağın bəzi nəticələri kimi məzəmmət edənin dünyada müsibətə düşməsini və axirətdə isə əzab çəkməsini göstərmək olar.
Bu əxlaqi xəstəliyi müalicə etmək üçün onun təsir və nəticələrini düşünmək gərəkdir ki, məzəmmət edənin digərini günahlandırdığı müsibətə düçar olması onun nəfsində qorxu yaradacaq və bu aqibəti ona dəfələrlə xatırladacaq. Bu da onun bu işi görməsinin qarşsını alacaq. İman əhlinin başına gələn hər hansı bir müsibətin onların günahlarının kəffarəsi və ya axirətdə kamilləşməsinə səbəb ola biləcəyini düşünmək, onları danlamaqdan çəkindirir.

mənbə: az.shafaqna.com

Xəbər lenti

test
2024-10-17 17:32

"Hamster Kombat" dələduz şəbəkəyə aiddir? -Video
2024-10-10 15:56

“Müharibəyə yox! Agenturaya yox” - Tbilisi küçələrində hakim partiyanın yeni təbliğat plakatları yapışdırılıb
2024-10-10 15:49

Şəhərin mərkəzində bankı soymaq istədilər
2024-10-10 14:57

Temkada atışma olub
2024-10-10 14:54

AP bizi cəzalandırmağa çalışır, alınmayacaq
2024-10-10 14:03

Ölkə daxilində bəzi qüvvələr Qərbin maraqlarına xidmət edirlər
2024-10-10 13:59

Bugünkü müxalifət xaricdən alınan əmr və təlimatlarla fəaliyyət göstərir
2024-10-10 13:10

Marneulidə iş adamlarından pul tələb edən şəxslər saxlanıldı - VİDEO
2024-10-10 12:10

Ölkədə gözlənilən hava proqnozu açıqlandı
2024-10-10 11:22