Parlament noyabrın 15-də keçiriləcək plenar iclasda 2024-cü ilin dövlət büdcəsi layihəsini müzakirə edəcək.

Sessiyada gələn ilin əsas maliyyə sənədini maliyyə naziri Laşa Xutişvili təqdim edəcək.

2024-cü il büdcə layihəsi çərçivəsində aşağıdakı makroiqtisadi parametrlər nəzərdə tutulur: - Real iqtisadi artım 5,2%, ortamüddətli perspektivdə isə real iqtisadi artım proqnozu 5% səviyyəsində nəzərdə tutulub.

ÜDM deflyatoru proqnozu 3% təşkil edir və növbəti illərdə də eyni nisbət qorunur. Orta inflyasiya proqnozu hədəf göstərici daxilindədir və 2,8% təşkil edir.

Nominal ÜDM proqnozu 85,4 milyard lari səviyyəsində müəyyən edilib, adambaşına hesablanmış ümumi daxili məhsul isə 8500 dolları ötüb. 2027-ci ilədək nominal ümumi daxili məhsulun 108,0 milyard lariyə qədər artacağı proqnozlaşdırılır ki, bu da adambaşına 10,800 dolları ötəcək.

Büdcənin məcmu kəsiri ÜDM-in 2,5%-ni, dövlət borcu isə ÜDM-in 38,2%-ni təşkil edir.

Maliyyə Nazirliyinin məlumatına görə, maliyyə sektorunun mənfəət vergisinin yenilənmiş göstəricisi və oyun biznesinin vergi dərəcələrinin artırılması 2024-cü il büdcəsinin vergi daxilolmalarını 700,0 milyon lari artırır. Müvafiq olaraq, birləşdirilmiş büdcənin xərclər hissəsi eyni məbləğdə artaraq 28,5 milyard lari təşkil edir.

Səhiyyə və sosial müdafiə proqramlarının maliyyələşdirilməsi üçün Nazirliyin maliyyələşdirilməsi əlavə olaraq 65,0 milyon lari artırılaraq 7800,0 milyon lari təşkil edir.

Büdcənin birinci variantında yaşı 70-dən yuxarı olan pensiyaçıların pensiyasının 50 lari artırılması nəzərdə tutulub və 415 lari məbləğində müəyyən edilib. Yüksək dağlıq yaşayış məntəqələrində eyni kateqoriyadan olan pensiyaçıların pensiyası təxminən 500 lariyə bərabər olacaq.

Yaşı 70-dən az olan şəxslərin pensiyası 20 lari artırılaraq 315 lari, yüksək dağlıq yaşayış məntəqələrində isə 380 lariyə bərabər olacaq.

Pensiya ilə yanaşı, 18 yaşınadək əlilliyi olan şəxslərin sosial müavinətlərində nəzərəçarpacaq dərəcədə artım 50 lari, digər kateqoriyadan olan əlillərin müavinətlərində isə 20 lari artım var.

Səhiyyə proqramlarının maliyyələşdirilməsinə 1,6 milyard lari, o cümlədən ilkin səhiyyə işçilərinin maaşlarının 10% artırılması ayrılıb.

Köçkünlərin evlərlə təminatı üçün 230,0 milyon lari nəzərdə tutulub. Qeyd edək ki, səhiyyə və sosial proqramlara bələdiyyə büdcələrindən 300,0 milyon laridən çox vəsait ayrılır.

Maliyyə Nazirliyindən verilən məlumata görə, əlavə olaraq ayrılan 65,0 milyon lari çərçivəsində aşağıdakılar həyata keçiriləcək: - Dövlət təzminatları və akademik təqaüdlər üçün mövcud yuxarı həddinin (560 lari) 1000 lariyə yenidən hesablanması. Eyni zamanda, polis və əsgərlərin illik maaşlarında orta hesabla 20% artım var. Qurumun məlumatına görə, nəticədə maksimum limit alan şəxslərin kompensasiyası xeyli, digər şəxslərin kompensasiyaları isə orta hesabla 20% artacaq.

7 lari olan ev təsərrüfatlarının subsidiyasının məbləği 40 lariyə, 22 lari 60 lariyə, 44 lari isə 80 lariyə qədər artacaq.

Səhiyyə proqramlarının maliyyələşdirilməsi artırılaraq, təqaüdçülər üçün xroniki xəstəlik dərmanlarının tam bir ilini maliyyələşdirməyə imkan verəcəkdir.

Təhsil və elm istiqamətində maliyyələşmə büdcənin birinci variantı ilə (ümumi artım 580,0 milyon lari) ilə müqayisədə 160,0 milyon lari artıb, bura:

Dövlət məktəbi müəllimlərinin əmək haqqı artımı - tam ştatlı müəllimlərin orta əmək haqqı (həftədə ən azı 18 dərs saatı) 500 lari artacaq. Bu məqsədlə birinci variantla müqayisədə əlavə olaraq 30,0 milyon lari ayrılıb;

Dövlət ümumtəhsil məktəblərinin inzibati heyətinin və hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşlarının maaşlarının 10% artırılması;

Dövlət ümumi təhsil müəssisələrinin tikintisi və bərpası üçün 450,0 milyon lariyə qədər vəsait ayrılıb - büdcənin birinci variantı ilə müqayisədə maliyyələşmə 104,0 milyon lari artıb;

Uşaq bağçalarının tikintisi və bərpasına 225,0 milyon laridən çox vəsait ayrılacaq;

Bundan əlavə, bələdiyyələrin artan gəlirləri çərçivəsində bağça işçilərinin maaşlarını 100 lari artırmaq mümkün olacaq.

Mədəniyyət və idmanın maliyyələşdirilməsinə ümumi büdcədən 850,0 milyon laridən çox vəsait ayrılacaq, dövlət büdcəsi çərçivəsində isə 480,0 milyon lari nəzərdə tutulub. Büdcənin birinci variantı ilə müqayisədə əlavə olaraq 20,0 milyon lari ayrılıb.

Müdafiə Nazirliyi, Daxili İşlər Nazirliyi və Təhlükəsizlik Xidmətinin maliyyələşdirilməsi 250,0 milyon laridən çox artır (birinci variantla müqayisədə maliyyələşdirmə 65,0 milyon lari artıb), bunun çərçivəsində əməkhaqları 10 faiz artıb. Müdafiə infrastrukturu və potensialın inkişafı üçün 330,0 milyon lari nəzərdə tutulub.

Ümumi büdcədən infrastrukturun inkişafına 6,5 milyard laridən çox vəsait xərclənəcək, o cümlədən: - yol infrastrukturunun yaxşılaşdırılmasına 1,7 milyard laridən çox, o cümlədən yüksək səviyyəli yolların tikintisinə 1,2 milyard laridən çox xərclənəcək.

Bələdiyyə infrastrukturunun yaxşılaşdırılması üçün 2,0 milyard laridən çox vəsait nəzərdə tutulub (əlavə olaraq 110,0 milyon lari ayrılıb).

Su təchizatı və drenaj sektorunun yaxşılaşdırılmasına 500,0 milyon lariyə qədər vəsait yönəldiləcək.

Təhsil infrastrukturuna 800,0 milyon laridən çox vəsait ayrılacaq (birinci büdcə variantı ilə müqayisədə maliyyələşmə 104,0 milyon lari artıb).

Turizm infrastrukturunun yaxşılaşdırılması üçün 170,0 milyon laridən çox vəsait nəzərdə tutulub. Enerji infrastrukturu üçün 120,0 milyon lari nəzərdə tutulub.

2024-cü ildə kiçik və orta biznesin təşviqi üçün 300,0 milyon laridən çox vəsait ayrılıb.

Kənd təsərrüfatı proqramlarının maliyyələşdirilməsinə 580,0 milyon laridən çox vəsait ayrılıb.

Ətraf mühitin mühafizəsi proqramlarının maliyyələşdirilməsinə 180,0 milyon laridən çox vəsait ayrılıb.

2024-cü ildə büdcə təşkilatlarında çalışan işçilərin əməkhaqlarının 10 faiz artırılması nəzərdə tutulur.

Dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitin həcmi 24 865,5 milyon lari təşkil edir ki, bu da büdcə layihəsinin birinci variantı ilə müqayisədə 704,3 milyon lari çoxdur.